ÖNSÖZ
Selâmün Aleyküm!
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla!
Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah’a aittir. Salât ve selâm hidayet ışığını bizlere sunan Rasulullah (sav.)’a, O’nun güzide ailesine, seçkin ashabına ve şerefi Kuran ve sünnette arayan tüm müminlerin üzerine olsun. Hidayetin kandili olan Kur’an ve onun yeryüzü planında yaşanır hali olan sünnet, Müslümanların vazgeçilmezleri içinde olması gereken ana kaynaklar arasındadır. Rasulullah’ın vefatından sonra Efendimize ait olan sünnet ve hadis deryasından hiçbir damlanın zayi olmaması adına sahabe ve sonraki nesiller, hummalı bir çalışmayla dünyada hiçbir toplumun yapamadığı rivayet geleneği ile bize kadar ulaştırmanın gayreti içine girmişlerdir. Çünkü her hadis, bizi peygambere ulaştıran bir elçi ya da bize kadar ulaşan nebevi hayatın birer parçası, saadet asrına taşıyan çağın Nuh’un gemisi ve modern hayatın cahiliye karanlıklarından ve boğucu havasından kurtaran birer nefestir. Peygamberi anlamak ve sünnetine sımsıkı yapışmak, hadisleriyle tanışarak onu gönlümüze ve hayatımıza nakşetmek suretiyle olacaktır. Zira zihnimizdeki her bir hadis nebevi bir ruhun temsilcisidir. Her hadis okumaları bu nebevi ruhu çağımıza ve tüm çağlara taşımak ve O’nun kutlu sancağı altında cennette Peygamberle buluşmak ümidiyle yollara düşmektir. Hz Peygamber’in yaşama sanatı olan sünnet ve onun sözlü hali olan hadis meşakkatli yolculuk ve ciltler dolusu kitaplarla insanlığın sahih bir kimliğe sahip olması adına âlimlerimizin elinde farklı tasniflerle müslümanların hizmetine sunulmuştur. Sosyal konuları esas alan Sünen’ler ve Sahih adlı eserler, şahıs rivayetlerini esas alarak oluşturulan Müsned’ler, kullanımı kolaylaştırmak için alfabetik sıraya göre hazırlanmış olan Mu’cemler, konularına göre tasnif edilen Musannefler, hadis kitaplarına ait örneklerdir. Ayrıca insanın iç dünyasını imar eden, ahlaki hadisler içeren Riyazü’s-Salihîn gibi eserler de ihtiyaç üzere derlenmiştir. İbn Hacer de “Münebbihât” adlı eseriyle Hz. Peygamberden gelen hadislerden özellikle maddeli olan hadisleri derleyerek ümmetin farklı açıdan hadislerle tanışmasını hedeflemiştir. Nitekim elinizdeki “Maddeli Hadisler” adlı bu kitap da aynı gayeyi gözeterek vaazlarda, sohbetlerimizde, kısacası hayatımızın her yerinde gündemimizin hadis; her bir hadisin de hayatımızın gündem maddesi olması ümidiyle hazırlanmıştır. Maddeli hadisler hazırlanırken Hz. Peygamber’den “şu üç şey - şu dört şey” tarzında sayıyla ifade edilen hadisler, hadis CD’si olan Şamile ortamında, Kütüb-i Tis’a kitapları başta olmak üzere diğer hadis kitapları taranarak bulunmaya çalışıldı. Ancak bazı hadislerin maddeli olarak sayısı söylenirken aynı hadis farklı rivayette sayısı ifade edilmeden de rivayet edilmiştir.
Örnek olarak aşağıdaki hadis, rivayetin birinde maddeli olarak sayısı doğrudan söylenirken diğer rivayette ise söylenmemiştir: Câbir b. Semüre (r.a)'den rivayet edildiğine göre Rasülullah (sav.) şöyle buyurdu: "Ümmetim hakkında şu üç şeyden korkuyorum:
1- Yağmurun yağmasını yıldızlardan bilip istemeleri,
2- Ülkeyi yöneten kimselerin adil olmamaları,
3- Kaderi inkar etmeleri.”
1 Câbir b. Semüre (r.a)'den rivayet edildiğine göre Rasülullah (sav.) şöyle buyurdu: "Ümmetim hakkında en çok korktuğum şey,
1- Yağmurun yağmasını yıldızlardan bilip istemeleri,
2- Ülkeyi yöneten kimselerin adil olmamaları,
3- Kaderi inkar etmeleridir.”
2 Aynı şekilde Ali el-Hindî, Kenzü’l-Ummâl adlı hadis kitabında, sayısı doğrudan söylenmediği halde maddelendirilmeye müsait olan hadisleri, ikili, üçlü… olarak maddeli hadisler başlığı altında sıralamıştır.
3 Biz de bu yaklaşımdan destek alarak maddeli hadisleri ve maddelendirilmeye uygun hadisleri bu kitapta derlemeyi düşündük. Çok az sayıda da olsa önemine binaen sahabe ve tabiinin sözlerine ait rivayetleri de aldık. Benzer rivayetler tek hadis altında birleştirilerek “Diğer rivayette de şu ilave bulunmaktadır.” şeklinde hadisin sonunda ek olarak yerleştirilmiştir. Ayrıca el-Elbâni’nin hadis tahriçlerinden faydalanarak uydurma rivayetler konulmadı. İmam Şafii’nin “Allah’ın kitabından başka hiçbir kitap eksiksiz değildir.” sözünden hareketle bu çalışmamız da elbette hatadan uzak değildir. Eksiklerimizi bize bildiren kardeşlerimize şimdiden teşekkür ederiz. Bu çalışmanın bir nebzede olsa, her hadisin hayatımızın birer gündem maddesi olmasına katkıda bulunması ümidiyle Rabbimiz’e niyaz ederiz.
İbrahim ÖZTÜRK